Status Rady
Rada Języka Polskiego została powołana przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk uchwałą nr 17/96 z dnia 9 września 1996 r. W 1999 roku działalność Rady została ujęta przepisami Ustawy o języku polskim.
Zadania Rady
Według nadanego jej regulaminu oraz według Ustawy o języku polskim Rada wydaje opinie we wszelkich sprawach dotyczących używania języka polskiego w komunikacji publicznej. Do zadań Rady należy w szczególności:
• upowszechnianie wiedzy o języku polskim, jego odmianach, normach i kryteriach oceny jego użycia oraz proponowanie form językowych odpowiednich w różnych sytuacjach;
• rozstrzyganie wątpliwości językowych co do słownictwa, gramatyki, wymowy, ortografii i interpunkcji, a także co do stosowności stylistycznego kształtu wypowiedzi;
• poszukiwanie rozwiązań w zakresie używania języka polskiego w różnych dziedzinach nauki i techniki, zwłaszcza w dyscyplinach nowych (np. w informatyce);
• wyrażanie opinii o formie językowej tekstów przeznaczonych do komunikacji publicznej, a zwłaszcza w prasie, radiu i telewizji oraz w administracji;
• ustalanie zasad ortografii i interpunkcji języka polskiego;
• opiniowanie nazw (oraz ich form gramatycznych i ortograficznych) proponowanych dla nowych towarów lub usług;
• otaczanie szczególną opieką kultury języka polskiego w nauczaniu szkolnym.
Współpraca z innymi instytucjami
Rada współpracuje z instytucjami państwowymi (przede wszystkim z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Państwową Inspekcją Handlową oraz z Sejmem RP), głównie sporządzając ekspertyzy i wydając opinie w sprawach dotyczących używania języka polskiego w działalności publicznej.
Zgodnie z Ustawą o języku polskim, co dwa lata Rada przedstawia Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego.
Tryb prac Rady
Co cztery lata wybierany jest nowy skład Rady. Posiedzenia Rady odbywają się zwykle dwa razy w roku.
Od 2019 r. w Radzie działa dziewięć zespołów problemowych: Zespół Dydaktyczny, Zespół Języka Religijnego, Zespół Języka Prawnego, Zespół Terminologii Informatycznej, Zespół Języka Medycznego, Zespół Ortograficzno-Onomastyczny, Zespół Języka Polskiego poza Granicami Kraju, Zespół Rozwoju i Zaburzeń Mowy i Zespół Retoryki i Komunikacji Publicznej.
Działalność naukowa Rady
Rada organizuje konferencje naukowe, z których najważniejsze to Fora Kultury Słowa.
Publikacje
Pod auspicjami Rady ukazują się książki.
Do 2005 r. dwa razy w roku Rada wydawała także biuletyn informacyjny pt. „Komunikaty Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk”, który był rozsyłany do zainteresowanych osób i instytucji.
Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim
Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy o języku polskim
Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o języku polskim