Pewien naukowiec spytał, czy słusznie zwrócono mu uwagę, że niepoprawne jest tworzenie nazw z przedrostkiem trzy- (np. nadwozie trzybryłowe, nadwozie trzydrzwiowe), praktykowane od lat, i że należy stosować przedrostek trój-. Poprosił o rozstrzygnięcie kwestii używania obu przedrostków. Odpowiedzi udzieliła mu prof. J. Puzynina:
[…] nie widzę powodu, dla którego miałby Pan wprowadzać określenia: trójdrzwiowy i trójbryłowy w miejsce trzydrzwiowego i trzybryłowego. Trzy- i trój- to w zasadzie równouprawnione liczebnikowe człony wyrazów złożonych. Trój to w staropolszczyźnie liczebnik porządkowy o znaczeniu ‘zawierający jakieś trzy elementy lub dzielący się na jakieś trzy elementy’. Np. w „Zielniku” Syreniusza z 1613 r. czytamy: „Ziela tego trój znajduje się rodzaj”. Stąd dużo dawno powstałych wyrazów złożonych z członem trój-, np. trójgłos, trójkąt, trójząb. Jednakże niemało jest też starych wyrazów złożonych z członem trzy-, z tym że przeważają wśród nich przymiotniki, np. trzyczęściowy, trzydniowy, trzyletni.
Wszystkie wymienione przeze mnie wyrazy są notowane przez S.B. Lindego w jego „Słowniku języka polskiego” z lat 1807-1814, w większości z XVI- lub XVII-wieczną dokumentacją. Już w tym czasie istniało wiele synonimicznych określeń typu: trójgroszniak i trzygroszówka, trójnóg i trzynóg, trójbarwisty i trzybarwisty itd. Tego rodzaju synonimia utrzymuje się do dziś, por. trzykołowy i trójkołowy, trzymasztowiec i trójmasztowiec, trzypolowy i trójpolowy. Najczęściej jednak utrwala się bądź forma z trój-, bądź też forma z trzy-, np. tylko trójstronny, trójwymiarowy, trójszereg, a z drugiej strony tylko trzydniowy, trzyzmianowy, trzystopniowy itp. Formy z cząstką trzy- zachowują wyłączność w określeniach związanych z czasem (np. trzyminutowy, trzytygodniowy, trzymiesięczny; trzydniówka, trzylatek), w określeniach miary i wagi (np. trzygramowy, trzykilowy, trzymetrowy, trzymilowy), w określeniach dotyczących cech budynków (np. trzypokojowy, trzypiętrowy, trzynawowy). Oba omawiane typy złożeń są nadal produktywne, jednakże złożenia z członem trzy- mają szanse osiągnięcia wyraźnej przewagi ze względu na swoją bardziej czytelną, oczywistą treściowo budowę. Na to wydają się też wskazywać wciąż powstające – zwłaszcza w języku technicznym – neologizmy.
2004 r.