Debata z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego

Tegoroczna debata z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, organizowana już po raz szósty we współpracy z Prezydentem Miasta Poznania, odbędzie się 19 lutego o godz. 18.30. Z powodu pandemii COVID-19 będzie miała ona formę zdalną. Tematem dyskusji będą różne zagadnienia związane z ideą prostego języka, skupione w trzech panelach: 1) „Prosty język w nowoczesnym urzędzie” (moderacja: prof. Jarosław Liberek, UAM, paneliści: Michał Łakomski, dyrektor Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa, prof. Karolina Ruta-Korytowska, UAM, mgr inż. Tomasz Pakoła, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe), 2) „Upraszczanie języka w praktyce” (moderacja: prof. Anna Dąbrowska, UWr i RJP, paneliści: prof. Włodzimierz Grusczyński, IJP PAN, dr Ewa Kozioł-Chrzanowska, IJP PAN, dr Marcin Poprawa, UWr, dr Grzegorz Zarzeczny, UWr)  3) „Czy teksty szkolne mogą być prostsze?” (moderacja: prof. Anna Dąbrowska, UWr i RJP, paneliści: prof. dr Danuta Krzyżyk, UŚ i RJP, prof. Jolanta Panasiuk, UMCS i RJP, mgr Elżbieta Błachowicz, VIII LO im. Władysława IV w Warszawie).

Zapraszamy do obejrzenia debaty za pośrednictwem profilu społecznościowego Urzędu Miasta Poznania, na kanale Youtube UM Poznania, na stronie internetowej UM Poznania oraz na antenie Wielkopolskiej Telewizji Kablowej. 

V Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Komunikacja w medycynie”

W dniach 26–27 listopada 2021 roku na Warszawskim Uniwesytecie Medycznym odbyła się V edycja ogólnopolskiej konferencji „Komunikacja w medycynie”. Ze względu na sytuację epidemiczną konferencja miała charakter hybrydowy – uczestnicy spotkali się na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym w Warszawie, a także na platformie MS Teams, na której podczas konferencji toczyły się ożywione dyskusje. Organizatorami konferencji był Zespół Języka Medycznego RJP wraz z Studium Komunikacji Medycznej WUM, Instytutem Języka Polskiego UW, Pracownią Medycyny Społecznej Collegium Medicum UMK, Polskim Towarzystwem Komunikacji Medycznej, Studium Etyki Lekarskiej WUM oraz Centrum Nauk Humanistycznych i Społecznych Medycyny WUM.

W konferencji wzięli udział specjaliści z wielu dziedzin – medycyny, nauk społecznych i humanistycznych, a także praktycy wykonujący zawody medyczne oraz studenci. Łącznie na konferencję zarejestrowało się 340 osób. Wśród prelegentów byli przedstawiciele 16 uczelni wyższych. Podczas dziewięciu sesji tematycznych wygłoszono łącznie 39 referatów.

Zdjęcia: Fotomed WUM i Tomasz Bieliński

Pierwsza sesja dotyczyła nowych wyzwań i perspektyw komunikacji medycznej. Prof. Wojciech Feleszko (WUM) mówił o komunikacji z perspektywy evidence based medicine: przytaczał dane dowodzące, że właściwa komunikacja z pacjentem ma realny wpływ na skuteczność leczenia. Prof. Piotr Zaborowski (Zespół Języka Medycznego RJP PAN) poruszył kwestie istoty porozumienia z pacjentem, a prof. Maria Nowina-Konopka (UJ) zarysowała temat nowych technologii komunikacyjnych wykorzystywanych w medycynie i wyzwań (także lingwistycznych), jakie się z nimi wiążą. Ważnym punktem tej sesji było wystąpienie Jędrzeja Ochremiaka, który zaprezentował wyniki badań prowadzonych przez Akademię Komunikacji Medycznej, dotyczących oczekiwanych przez pacjentów relacji z personelem medycznym (wyniki były zaskakujące – pacjenci wcale nie oczekiwali modelu partnerskiego w relacji z lekarzem). Sesję zamknął referat prof. Aldony K. Jankowskiej (CM UMK) o komunikacji medycznej w czasach pandemii.

Druga sesja wprowadziła słuchaczy w realia praktyki klinicznej i w zagadnienie trudnych rozmów z pacjentem w obliczu niekorzystnej diagnozy. Prof. Robert Śmigiel (UMWr), dr Urszula Tataj-Puzyna (CMKP) i mgr Maria Libura (CM UMW) mówili o przekazywaniu niepomyślnych wiadomości w perinatologii, pediatrii, położnictwie i w rozmowach z pacjentami z ALS. Pierwszego dnia konferencji odbyła się także sesja dotycząca dydaktyki komunikacji medycznej (wystąpienia lek. Anny Kołodziejek) oraz tego, jak personel medyczny może wzmacniać swoje kompetencje komunikacyjne (referaty Adrianny Beczek o sytuacjach granicznych i dr Joanny Pazik o treningu balintowskim). Piątkowe obrady zamknęła sesja poświęcona słowu w komunikacji medycznej: o lingwistycznych ujęciach relacji z pacjentem mówiły m.in. prof. Agnieszka Kiełkiewicz-Janowiak (UAM) i dr Aleksandra Nowakowska-Kutra (UKM).Pierwsza sesja dotyczyła nowych wyzwań i perspektyw komunikacji medycznej. Prof. Wojciech Feleszko (WUM) mówił o komunikacji z perspektywy „evidence based medicine”: przytaczał dane dowodzące, że właściwa komunikacja z pacjentem ma realny wpływ na skuteczność leczenia. Prof. Piotr Zaborowski (Zespół Języka Medycznego RJP PAN) poruszył kwestie istoty porozumienia z pacjentem, a prof. Maria Nowina-Konopka (UJ) zarysowała temat nowych technologii komunikacyjnych wykorzystywanych w medycynie i wyzwań (także lingwistycznych), jakie się z nimi wiążą. Ważnym punktem tej sesji było wystąpienie Jędrzeja Ochremiaka, który zaprezentował wyniki badań prowadzonych przez Akademię Komunikacji Medycznej, dotyczących oczekiwanych przez pacjentów relacji z personelem medycznym (wyniki były zaskakujące – pacjenci wcale nie oczekiwali modelu partnerskiego w relacji z lekarzem). Sesję zamknął referat prof. Aldony K. Jankowskiej (CM UMK) o komunikacji medycznej w czasach pandemii.

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od dwóch sesji dydaktycznych. W pierwszej udział wzięli prof. Zbigniew Czernicki (Zespół Języka Medycznego RJP PAN), który mówił o nauczaniu i leczeniu w czasie pandemii, a także dr Antonina Doroszewska (WUM, Zespół Języka Medycznego RJP PAN) oraz lek. Michał Pers (UJ), którzy na dwa różne sposoby poruszyli kwestię perspektywy pacjenta. Dr Agata Stalmach-Przygoda (CM UJ) natomiast zaprezentowała (po raz pierwszy) rekomendacje Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej dotyczące standardów kształcenia kompetencji komunikacyjnych na polskich uczelniach medycznych. Sesja druga dotyczyła m.in. zajęć w centrum symulacji medycznej (referat Piotra Zawadzkiego), gry edukacyjnej rozwijającej empatię (wystąpienie Wojciecha Oronowicza-Jaśkowiaka) oraz konsekwencji polskich tłumaczeń kluczowych terminów z dziedziny komunikacji medycznej (referat Aleksandry Makojnik). Poruszony został także temat relacji studentów medycyny z wykładowcami i ich wpływu na dalszą praktykę zawodową.

Istotnym punktem drugiego dnia konferencji była sesja o etycznych i prawnych aspektach komunikacji medycznej. Tematy te omawiali wybitni specjaliści: prof. Tomasz Pasierski (WUM) i prof. Maria Boratyńska (UW). Uzupełnieniem tych wystąpień był głos dr Moniki Sadowskiej z Biura Rzecznika Praw Pacjenta, która opowiedziała o skargach kierowanych przez pacjentów.

Na konferencji nie zabrakło także sesji dotyczącej telemedycyny. O jej historii i różnorodnych aspektach zdalnego komunikowania się z pacjentem mówili dr hab. Wojciech Glinkowski (WUM) oraz dr Justyna Tymińska (Uczelnia Łazarskiego). Ostatnim punktem programu konferencji była sesja wystąpień młodych badaczy – studentów kierunków medycznych oraz humanistycznych (w tym dwa referaty z zakresu językoznawstwa polonistycznego).     

Tekst: Marta Chojnacka-Kuraś

Kondolencje

Profesorowi Edwardowi Polańskiemu

wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Żony

składają członkowie Rady Języka Polskiego

Ambasador Polszczyzny 2021

16 października 2021 r. odbyła się w Katowicach uroczysta gala wręczenia tytułów „Ambasador Polszczyzny”. Po raz siódmy kapituła plebiscytu złożona z członków Prezydium RJP przyznała tytuły tym, którzy posługują się językiem polskim w sposób piękny, poprawny i etyczny.

Tytuł „Wielki Ambasador Polszczyzny” otrzymała Ewa Lipska, poetka i felietonistka, uhonorowana wieloma nagrodami literackimi, m.in. Fundacji im. Kościelskich. Dziękując, poetka podkreśliła, że „warto wsłuchiwać się w puls języka, żeby wiedzieć, kiedy następuje awaria państwa. Język jest jak rtęć w termometrze, jest pierwszym informatorem, co dzieje się w naszej rzeczywistości”. 

Ambasadorką Polszczyzny w Piśmie została Hanna Krall, pisarka i dziennikarka, autorka słynnego wywiadu z Markiem Edelmanem zawartego w książce „Zdążyć przed Panem Bogiem”, która przyniosła jej międzynarodową sławę. W nagranym wystąpieniu pisarka zaznaczyła, że język czasami prowadzi ją ku „niepotrzebnym dłużyznom”: „Jestem spokojna, ja się nie boję. Wiem, że prędzej czy później znajdę te właściwe słowa, te rytmy, których szukam i które zaprowadzą mnie w dobrą stronę”.

Tytuł „Ambasador Polszczyzny w Mowie” otrzymał prof. Jerzy Stuhr, aktor, reżyser, nauczycyciel i pedagog. W laudacji prof. Katarzyna Kłosińska podkresliła, że Jerzy Stuhr zawsze mówi swoim tekstem, a każdą jego wypowiedź cechuje niespotykany dziś artyzm: „Mistrzowskie posługiwanie się nie tylko intonacją, pauzą, rytmem, lecz także barwą i wysokością głosu sprawia, że każda tworzona przez niego postać jest wyjątkowa w swej prawdziwości”. Tytuł ten jest – jak podkreślił aktor w nagranym wystąpieniu – zwieńczeniem całego jego życia.

Młodym Ambasadorem Polszczyzny został Radosław Rak, laureat Nagrody Literackiej „Nike” w 2020 roku za powieść „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”. Prof. Ewa Kołodziejek powiedziała, że w tekstach Radosława Raka zachwyca przebogata wyobraźnia oraz mistrozwska różnorodność stylów i odmian języka: potocznego i poetyckiego, delikatnego i mocnego, prostego i wzniosłego.

Tytułem „Ambasador Polszczyzny Regionalnej” uhonorowano Marię Pańczyk-Pozdziej, wieloletnią senator RP, miłośniczkę Śląska i śląszczyzny. Prof. Danuta Kryżyk podkreśliła, że tytuł ten jest wyrazem podziękowania dla Marii Pańczyk-Pozdziej za uczenie szacunku do gwar oraz za działania wspólnototwórcze.

Po rekomendacjach kapituły konkursu Senat RP tytułem „Ambasadora Polszczyzny poza Granicami Kraju” uhonorował prof. Tokimasę Sekiguchiego, autora przekładów na japoński dzieł Kochanowskiego, Mickiewicza, Miłosza, Iwaszkiewicza, Gombrowicza, Herberta. Prof. Tokimasa Sekiguchi przesłał do organizatorów gali list, w którym pisze o pracy nad nowym przekładem Mikołaja Reja oraz mówi o procesie „użyczania zdolności mówienia po japońsku” polskim autorom.

Ambasadorką Polszczyzny Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej wybrano Małgorzatę Strzałkowską, autorkę ponad stu książek dla dzieci, poetkę i ilustratorkę. Dziękując za przyznany tytuł, pisarka zaapelowała o troskę o piękną polszczyznę i powstrzymywanie wulgaryzacji języka. Magdalena Bochenek-Kępa w laudacji dla Małgorzaty Strzałkowskiej zaznaczyła, że autorka otrzymuje to wyróżnienie za „pisanie od lat językiem, który nie tylko utrzymuje uwagę dziecka, ale także sprawia, że mały czytelnik może w sposób łatwy odczytać przesłanie tworzonych dla niego tekstów; za to, że dzieci żywo reagują na dzieła Autorki, a bohaterowie Jej utworów wydają się im bliscy”.

Zdjęcia: UM Katowice