Posiedzenie odbyło się 25 XI 2010 r. w Krakowie. Spośród członków Komisji obecnych było dwanaście osób, w tym jeden członek honorowy, nieobecnych – dziewięć osób.
Obecni członkowie Komisji:
prof. dr hab. M. Kucała (członek honorowy); pozostali członkowie w porządku alfabetycznym: dr K. Czarnecka, red. K. Gołębiowski, dr hab. D. Kozaryn, dr hab. S. Koziara prof. UP, prof. dr hab. S. Mikołajczak, dr I. Pałucka-Czerniak, prof. dr hab. R. Przybylska, ks. dr hab. W. Przyczyna prof. UPJP II, dr A. Sieradzka-Mruk, prof. dr hab. M. Wojtak, dr hab. D. Zdunkiewicz-Jedynak prof. UW.
Nieobecni członkowie Komisji (w porządku alfabetycznym): ks. dr P. Holc, dr J. Koleff-Pracka, dr E. Kucharska-Dreiss, dr M. Makuchowska, dr hab. B. Matuszczyk prof. UG, ks. dr hab. P. Mazanka prof. UKSW, dr hab. K. Skowronek prof. AGH, ks. dr J. Tofiluk, prof. dr hab. E. Umińska-Tytoń. Nieobecność dr E. Kucharskiej-Dreiss, dr hab. B. Matuszczyk prof. UG, dr hab. K. Skowronek prof. AGH, prof. dr hab. E. Umińskiej-Tytoń była usprawiedliwiona.
Obecni członkowie Koła Współpracowników Komisji (w porządku alfabetycznym): dr P. Binek, mgr M. Ciupińska, dr Beata Drabik, mgr A. Grzelińska, mgr E. Grześkiewicz, dr K. Jaworska, mgr S. Kiraga, ks. dr Z. Krzyszowski, ks. dr T. Lewandowski, dr K. Ruta, mgr I. Rutkowska, dr M. Rybka, dr J. Sławek, ks. dr hab. H. Sławiński, dr hab. J. Sobczykowa prof. UŚ, dr hab. E. Woźniak, dr K. Zagórska. W zebraniu uczestniczyła także mgr B. Warzecha, która zajmuje się leksyką religijną.
Na początku posiedzenia zebrani uczcili minutą ciszy śp. profesor Irenę Bajerową, honorową członkinię Komisji Języka Religijnego.
Następnie przewodniczący zebraniu ks. prof. W. Przyczyna w ramach komunikatów poinformował o ukazaniu się nowego wydania Wielkiego słownika ortograficznego. Przypomniał, że kończy się kadencja Rady Języka Polskiego, a tym samym podległych jej komisji. Z kolei prof. S. Mikołajczak omówił przebieg konferencji naukowej z cyklu Język religijny dawniej i dziś, która odbyła się we wrześniu 2010 r. w Poznaniu. Natomiast mgr S. Kiraga zaprosił zebranych do wzięcia udziału w sympozjum Semantyka leksykalna między sekularyzacją a (re)sakralizacją dyskursów publicznych – niemiecki, polski, słowacki, czeski. Konferencję tę organizuje Instytut Slawistyki Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie w październiku 2011 r.
Następnie Komisja jednogłośnie przyjęła protokół poprzedniego zebrania.
Tematem kolejnej części obrad było przygotowanie do Kongresu Języka Polskiego. Ksiądz przewodniczący przedstawił zebranym wstępny program Kongresu. Przypomniał, że wystąpienia mają mieć charakter popularyzatorski. Kongres odbędzie się w Katowicach w dniach 4–6 maja 2011 r. W pierwszym i ostatnim dniu są planowane obrady plenarne, w drugim dniu – obrady w jedenastu sekcjach. Wystąpienia Komisji Języka Religijnego są zatem przewidziane na 5 maja w sesji przedpołudniowej, w ciągu czterech godzin, wliczając w to dyskusję i przerwę. Planowane są cztery referaty dotyczące użycia polszczyzny:
– w Kościele katolickim,
– w Kościele prawosławnym,
– w Kościołach protestanckich,
– w środowiskach tzw. nowych ruchów religijnych.
Po wystąpieniach przewidziana jest dyskusja oraz ewentualnie zebranie Komisji Języka Religijnego, jeśli czas na to pozwoli. W trzecim dniu Kongresu w ramach obrad plenarnych planuje się złożenie krótkich pięciominutowych sprawozdań z poszczególnych sekcji.
Po omówieniu kwestii związanych z Kongresem Języka Polskiego ks. prof. W. Przyczyna przedstawił stanowisko Rady Języka Polskiego w sprawie zmian w pisowni słownictwa religijnego wyrażone na ostatnim posiedzeniu oraz zrelacjonował wcześniejsze dyskusje, które miały miejsce na posiedzeniu Komisji Onomastyczno-Ortograficznej. Poinformował, że pewne propozycje Komisji Języka Religijnego zostały przyjęte, inne zaś odrzucone. Przykładowo, zgodnie z wnioskiem Komisji przyjęto ujednolicony zapis wyrazu bazylika małą literą również w nazwach bazylik większych, natomiast utrzymano wariantywną pisownię połączenia Kościół katolicki/Katolicki. Nawiązując do kwestii ortograficznych, mgr Agata Grzelińska poinformowała, że obradujący obecnie synod diecezji legnickiej zamierza zasięgnąć opinii Komisji w kwestii ujednolicenia pisowni w dokumentach synodalnych. Lista problemów zostanie wkrótce przekazana do rozpatrzenia przez Komisję.
Następnym punktem obrad była prezentacja pracy zbiorowej Dyskurs religijny w mediach pod red. dr hab. D. Zdunkiewicz-Jedynak prof. UW. Jest to ósma pozycja serii Teolingwistyka. Egzemplarze książki zostały wręczone obecnym autorom. Jak poinformował ksiądz przewodniczący, w druku jest obecnie monografia prof. M. Wojtak na temat współczesnych modlitewników w świetle przeobrażeń dyskursu religijnego.
W ostatniej części obrad zebrani wysłuchali wykładu prof. R. Przybylskiej Dwa profile semantyczne „sumienia”: potoczny i religijny. W świetle wykładu jedna z istotnych różnic między dyskursem religijnym a ogólnym polega na tym, że sumienie potocznie ujmuje się jako autonomiczne i niezawodne, podczas gdy w dyskursie religijnym ujęte jest jako obiekt wymagający pracy ze strony człowieka: formowania czy nawet wychowywania (sic!). Po wykładzie miała miejsce ożywiona dyskusja, podczas której mówiono m.in. o sekularyzacji słownictwa religijnego, zwrócono również uwagę na fakt, że w wielu językach europejskich nie istnieje rozróżnienie między sumieniem a świadomością, za interesujące uznano badanie pochodzenia i dziejów wymienionych pojęć w kulturze europejskiej.
Protokołowała Agnieszka Sieradzka-Mruk
Kraków, 27 XI 2010 r.