Protokół XIX posiedzenia Zespołu Języka Religijnego
Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN
Posiedzenie odbyło się 22 XI 2012 r. w Krakowie. Spośród członków Zespołu obecnych było szesnaście osób, nieobecnych – cztery osoby.
Obecni członkowie Zespołu w porządku alfabetycznym: dr K. Czarnecka, red. K. Gołębiowski, ks. dr P. Holc, dr hab. D. Kozaryn, prof. US, prof. dr hab. S. Koziara, dr E. Kucharska-Dreiss, dr M. Makuchowska, ks. dr hab. P. Mazanka, prof. UKSW, prof. dr hab. S. Mikołajczak, ks. dr hab. W. Przyczyna, prof. UPJPII, dr A. Sieradzka-Mruk, dr hab. K. Skowronek, prof. AGH, ks. dr J. Tofiluk, prof. ChAT, prof. dr hab. E. Umińska-Tytoń, dr hab. K. Wojciechowska, prof. ChAT, prof. dr hab. M. Wojtak.
Nieobecni członkowie Zespołu (w porządku alfabetycznym): dr hab. B. Matuszczyk, prof. UG, dr I. Pałucka-Czerniak, prof. dr hab. R. Przybylska, dr hab. D. Zdunkiewicz-Jedynak, prof. UW. Nieobecność dr I. Pałuckiej-Czerniak, prof. dr hab. R. Przybylskiej, dr hab. D. Zdunkiewicz-Jedynak, prof. UW była usprawiedliwiona.
Na wstępie przewodniczący zebraniu ks. prof. W. Przyczyna poinformował o zmianie nazwy Komisji Języka Religijnego na Zespół Języka Religijnego RJP PAN. W związku z rozpoczęciem nowej kadencji wręczył obecnym nominacje członkowskie. Powitał także prof. Kalinę Wojciechowską, przedstawicielkę Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, która weszła w skład Zespołu w miejsce dr J. Koleff-Prackiej.
Następnie odbyły się wybory wiceprzewodniczącego i sekretarza Zespołu. Dotychczasowa wiceprzewodnicząca prof. R. Przybylska nie kandydowała z powodu licznych obowiązków związanych z pełnieniem funkcji dziekana.
Wiceprzewodniczącym Zespołu został prof. S. Koziara (15 osób za, 1 osoba wstrzymała się od głosu). Na sekretarza ponownie została wybrana dr A. Sieradzka-Mruk (15 osób za, 1 osoba wstrzymała się od głosu).
Następnie Zespół jednogłośnie przegłosował zmianę w Regulaminie Koła Współpracowników Zespołu Języka Religijnego. § 2. o dotychczasowym brzmieniu: Członków Koła powołuje Komisja na wniosek rekomendującego członka Komisji, otrzymał brzmienie: Zespół ma prawo powoływać lub odwoływać członków Koła z poprzedniej kadencji. Nowych członków Koła powołuje Zespół na wniosek rekomendującego członka Zespołu.
Zebrani jednogłośnie zatwierdzili odczytany przez ks. przewodniczącego skład Koła Współpracowników. Następnie również jednogłośnie powołano dr Urszulę Wieczorek (UŚ) na nowego członka Koła.
Następnie w ramach komunikatów ks. prof. W. Przyczyna omówił przebieg obchodów Dnia Języka Ojczystego (21 II 2012), w czasie których odbyła się w Pałacu Prezydenckim debata nt. Polszczyzna czterech pokoleń z udziałem członków Zespołu. Inne wydarzenia ostatniego roku, w które zaangażowany był Zespół Języka Religijnego, to dyktando dotyczące pisowni słownictwa religijnego, które odbyło się 26 III 2012 r. w Poznaniu, oraz warsztaty dla wydawców zorganizowane 6 XI 2012 r. przez Wydawnictwo Salwator. Ksiądz przewodniczący przekazał także informacje na temat IX Forum Kultury Słowa, które będzie miało miejsce w 2013 r. w Szczecinie. Z kolei prof. S. Mikołajczak omówił przebieg konferencji naukowej z cyklu Język religijny dawniej i dziś, która odbyła się we wrześniu 2012 r. w Paradyżu. W wydarzeniu tym brało udział wielu członków Zespołu. Postanowiono, że Zespół Języka Religijnego w przyszłości włączy się w organizację wspomnianych cyklicznych konferencji, a z kolei Uniwersytet Adama Mickiewicza będzie współpracował w organizacji konferencji Zespołu Języka Religijnego. Następnie prof. S. Koziara poinformował o konferencji Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego organizowanej w 2013 r. w stulecie czasopisma „Język Polski”.
Kolejną część obrad wypełniło ustalanie zadań Zespołu Języka Religijnego w bieżącej kadencji. Do zadań tych będzie należała organizacja sympozjum naukowego w 2013 r. Przewodniczący Zespołu zaproponował jako temat Język współczesnych homilii, kazań i postylli. Odbyła się dyskusja, w trakcie której poruszono problem zakresu tematycznego i czasowego badań oraz formy konferencji. Ostatecznie zdecydowano, że część referatów na tematy uprzednio ustalone będzie zamówiona, pozostałe będą miały charakter bardziej otwarty. Przedmiotem zainteresowania będzie kaznodziejstwo okresu po 1989 r. Jeśli chodzi o tematykę, zaproponowano między innymi badanie kazań katechizmowych, których popularność ostatnio się zwiększyła, analizę języka konkretnych, popularnych obecnie mówców, badanie postylli kobiet (w Kościele protestanckim), a także rekolekcji internetowych. Za pożądane uznano zestawienie punktów widzenia homilety i językoznawcy. Konferencja będzie miała charakter międzywyznaniowy. Jako miejsce obrad zaproponowano Kalwarię Zebrzydowską.
Omówiono także inne plany badawcze i wydawnicze Zespołu w bieżącej kadencji.
Zagadnienia badawcze, na którymi pracuje obecnie Zespół, oprócz wspomnianego języka kazań, homilii i postylli, to funkcje wypowiedzi religijnych, język w liturgii oraz formy adresatywne używane w stosunku do osób duchownych różnych religii i wyznań w Polsce. Ponadto do zadań Zespołu należą odpowiedzi na pytania dotyczące pisowni języka religijnego.
Następnie odbyła się prezentacja monografii prof. M. Wojtak pt. Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne. Jest to IX pozycja serii Teolingwistyka wydawanej przez Zespół Języka Religijnego.
Członkowie Zespołu mieli też możliwość zapoznania się z nowym poszerzonym wydaniem Pisowni języka religijnego prof. R. Przybylskiej i prof. W. Przyczyny, które stanowi X pozycję serii Teolingwistyka.
Zebrani podzielili się także informacjami na temat innych publikacji teolingwistycznych, które ukazały się w różnych krajach europejskich.
W ramach wolnych wniosków prof. S. Koziara zaproponował poszerzenie składu Zespołu o 5 osób oraz kontynuowanie zwyczaju nadawania tytułu członka honorowego Komisji (Zespołu) Języka Religijnego.
W ostatniej części obrad, której przewodniczył prof. S. Koziara, dr M. Makuchowska zaprezentowała swoją książkę Od wrogów do braci. Posoborowe zmiany w dyskursie Kościoła katolickiego. Odbyła się ożywiona dyskusja dotycząca między innymi konsekwencji Soboru Watykańskiego II oraz osiągnięć i trudności w dialogu ekumenicznym.
Protokołowała dr Agnieszka Sieradzka-Mruk
Kraków, 24 XI 2012 r.