I. SKŁAD RJP na dzień 31 grudnia 2009 r.: liczba członków – 34, liczba członków Prezydium – 8.
Prof. dr hab. Jerzy Bartmiński (językoznawstwo), prof. dr hab. Andrzej Jacek Blikle (informatyka), sen. Krystyna Bochenek (publicystyka), Jacek Bocheński (literatura), prof. dr hab. Jerzy Bralczyk (językoznawstwo) – wiceprzewodniczący, prof. dr hab. Stefan Chwin (historia literatury), prof. dr hab. Aleksandra Cieślikowa (językoznawstwo), prof. dr hab. Anna Dąbrowska (językoznawstwo), prof. dr hab. med. Jan Doroszewski (medycyna) – członek Prezydium, prof. dr hab. Bogusław Dunaj (językoznawstwo), prof. dr hab. Jacek Fisiak, czł. koresp. PAN (językoznawstwo), prof. dr hab. Stanisław Gajda (językoznawstwo), prof. dr hab. Michał Głowiński, czł. rzecz. PAN (teoria literatury), dr Katarzyna Kłosińska (językoznawstwo) – sekretarz Prezydium, prof. dr hab. Julian Kornhauser (historia literatury) – wiceprzewodniczący, prof. dr hab. Zenon Leszczyński (językoznawstwo), prof. dr hab. Andrzej Markowski (językoznawstwo) – przewodniczący, prof. dr hab. Jan Miodek (językoznawstwo), prof. dr hab. Jerzy Pelc (semiotyka), prof. dr hab. Walery Pisarek (językoznawstwo) – Honorowy Przewodniczący, prof. dr hab. Krystyna Pisarkowa (językoznawstwo), prof. dr hab. Jerzy Podracki (językoznawstwo), prof. dr hab. Edward Polański (językoznawstwo), ks. prof. dr hab. Wiesław Przyczyna (teologia) – członek Prezydium, prof. dr hab. Jadwiga Puzynina (językoznawstwo), Jerzy Radziwiłowicz (teatr), prof. dr hab. Halina Satkiewicz (językoznawstwo), prof. dr hab. Krystyna Skarżyńska (psychologia), prof. dr hab. Roch Sulima (kulturoznawstwo), prof. dr hab. Helena Synowiec (językoznawstwo, oświata), prof. dr hab. Janusz Tazbir, czł. rzecz. PAN (historia), red. Małgorzata Tułowiecka (radio), prof. dr hab. Tadeusz Zgółka (językoznawstwo), prof. dr hab. Maciej Zieliński (prawo) – członek Prezydium.
Zmarły członek RJP: prof. dr hab. Kazimierz Polański, czł. rzecz. PAN (językoznawstwo).
II. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA
1. POSIEDZENIA PLENARNE RADY JĘZYKA POLSKIEGO:
a) XXX posiedzenie plenarne (23 marca 2009 r.):
- omówienie prac Prezydium RJP w okresie 7 XII 2008–22 III 2009 (korespondencja, wydawanie opinii i ekspertyz, współpraca z instytucjami państwowymi);
- omówienie prac komisji, działających przy RJP;
- dyskusja (z udziałem wiceministra edukacji narodowej Zbigniewa Marciniaka) nad sposobami wydawania opinii językowych podręcznikom szkolnym;
- informacja o rozpoczęciu akcji społecznej „Moda na polski” i o możliwych sposobach kontynuowania tej akcji (w radiu, telewizji, szkołach, w środowisku biznesowym, dziennikarskim, wśród polityków);
- przyjęcie zintegrowanej wersji dotychczasowych uchwał ortograficznych;
- dyskusja nad potrzebą przygotowania zaleceń dotyczących nadawania topograficznych nazw miejskich;
b) XXXI posiedzenie plenarne (9 listopada 2009 r.):
- wystąpienie Minister Edukacji Narodowej, Katarzyny Hall, w sprawie konkursów na programy nauczania szkolnego;
- referat prof. Małgorzaty Marcjanik pt. Problem kodyfikacji językowej normy grzecznościowej.
2. POSIEDZENIA PREZYDIUM RJP:
a) 23 marca 2009 r.:
- informacja przewodniczącego RJP o powstaniu Fundacji Języka Polskiego i organizowanych przez nią kursach poprawnej polszczyzny połączona z propozycją objęcia przez RJP patronatu nad tym przedsięwzięciem;
- omówienie stanu przygotowań do VIII Forum Kultury Słowa (Rzeszów, X 2010);
- dyskusja nad terminem wręczania tytułów „Ambasador Polszczyzny”;
- dyskusja nad zawartością „Sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego w latach 2008– 2009”; ustalenie tematów opracowań;
- podjęcie decyzji o niewydawaniu opinii dotyczących imion dla osób dorosłych;
b) 9 listopada 2009 r.:
- dyskusja nad treścią odpowiedzi na pismo Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie konieczności zamieszczania form żeńskich w dokumencie zawierającym klasyfikację nazw zawodów;
- omówienie stanu przygotowań do VIII Forum Kultury Słowa (Rzeszów, X 2010);
- dyskusja nad stanowiskiem Prezydium RJP w sprawie błędów merytorycznych w kluczu odpowiedzi oraz nieścisłości w zadaniach przygotowanych na konkurs Z poprawną polszczyzną na co dzień;
- dyskusja nad stanowiskiem Prezydium RJP w sprawie stosowania anglojęzycznych konstrukcji składniowych (typu waga junior ciężka) przez dziennikarzy sportowych;
- dyskusja nad przyszłością Komunikatów RJP.
3. PRACE KOMISJI DZIAŁAJĄCYCH PRZY RJP:
a) Komisja Języka Religijnego:
- 2 posiedzenia (28 V 2009 i 19 XI 2009);
- konferencja naukowa Język w liturgii (17–19 IX 2009, Krzeszowice);
- wydanie książki Polszczyzna biblijna. Między tradycją a współczesnością, red. S. Koziara, W. Przyczyna, „Teolingwistyka” 6, t. I-II, Tarnów 2009;
- promocja książki Polszczyzna biblijna. Między tradycją a współczesnością zorganizowana przez Komisję Orientalistyczną PAN i Komisję Języka Religijnego 18 VI 2009 r.;
- prace nad nowym wydaniem Zasad pisowni słownictwa religijnego;
- odpowiedzi na bieżące pytania dotyczące języka religijnego;
b) Komisja Kultury Żywego Słowa:
- 2 posiedzenia (7 X 09, 3 XI 09);
- konferencja naukowa ogólnopolska Dydaktyka retoryki 15–17 IV 2009 r.;
- zebranie organizacyjne KKŻS poświęcone przygotowaniu edycji tomu pokonferencyjnego na temat jw. w październiku 2009;
- udział zespołu członków KKŻS w opracowaniu materiałów do sprawozdania o stanie języka polskiego (część nauczanie kultury języka w polskich uczelniach publicznych) w listopadzie 2009;
- udział członków KKŻS w Radzie Programowej i jury programu „Mistrz Mowy Polskiej”, V–IX 2009 r.;
- udział członków KKŻS w jury programu „Bajanie na leśnej polanie” oraz w konkursie literackim dla leśników, V 2009 r.;
- udział członków KKŻS w zakończeniu konkursu młodych talentów literackich organizowanego przez powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Wolsztynie, VI 2009 r.;
- udział członków KKŻS w panelowej dyskusji na temat Język polskiej polityki po roku 1989 organizowanej przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej, X 2009 r.;
c) Komisja Terminologii Nauk Informatycznych:
- odpowiedzi na bieżące pytania dotyczące terminologii informatycznej;
d) Komisja Języka Medycznego:
- 1 posiedzenie (28 V 2009 r.);
- organizacja zajęć fakultatywnych pt. Komunikacja między lekarzem i pielęgniarką a pacjentem dla studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzonych we współpracy z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym i Centrum Onkologii w Warszawie;
- udział członków Komisji w zajęciach fakultatywnych pt. Komunikacja między lekarzem i pielęgniarką a pacjentem;
- odpowiedzi na bieżące pytania;
e) Komisja Języka Prawnego:
- 1 posiedzenie (3 IV 2009 r.);
- przygotowywanie opracowania (liczącego 167 stron) Poprawność językowa uzasadnień orzeczeń i uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych i podjętych w 2007 r. na zlecenie Naczelnego Sądu Administracyjnego;
- propagowanie idei wprowadzania zajęć z kultury języka polskiego na studiach prawniczych na różnych uczelniach;
- współpraca z MEN zmierzająca do tego, by do programów nauczania w gimnazjach oraz w liceach wprowadzić naukę podstawowych wiadomości o języku tekstów prawnych;
f) Komisja Ortograficzno-Onomastyczna:
- 4 posiedzenia;
- uporządkowanie i uzupełnienie uchwalonych dotychczas uchwał ortograficznych (zmiany zostały zaakceptowane przez plenum RJP oraz opublikowane na stronie www.rjp.pan.pl);
- odpowiedzi na bieżące pytania ortograficzno-onomastyczne urzędów, osób prywatnych, poradni językowych, tłumaczy unijnych, Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych, Komisji Języka Religijnego RJP i Komisji Języka Informatycznego RJP;
g) Komisja Języka w Mediach:
- 2 posiedzenia komisji (23 III 2009 i 9 XI 2009 r.);
- wykład prof. Haliny Zgółkowej na temat Świadomość językowa w kształceniu dziennikarzy;
- sprawozdanie z inauguracji projektu „Moda na polski” zorganizowanego przez Radę Języka Polskiego przy Prezydium PAN i Bibliotekę Śląską w Katowicach (21 II 2009 r.);
- wykład Joanny Luboń, logopedy, na temat Najczęściej spotykane błędy prozodyczne i akcentowe w mediach;
- informacja na temat Ogólnopolskiego Dyktanda zorganizowanego pod patronatem Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, 22 XI 2009 r. w Katowicach;
- sprawozdanie z IX edycji programu „Mistrz Mowy Polskiej” zorganizowanego w Operze Nova w Bydgoszczy;
h) Komisja Dydaktyczna:
- 2 posiedzenia (2 III 2009 i 7 XII 2009 r.);
- dyskusja nad lingwistycznym modułem olimpiady przedmiotowej z języka polskiego (tematy prac pisemnych, zadania testowe, pytania w części ustnej);
- kontynuacja badań nad językiem pisemnych prac maturalnych; wystosowanie pisma do MEN-u i CKE z wnioskiem o wprowadzenie w regulaminie egzaminu maturalnego zapisu o unieważnieniu pracy maturalnej, której autor posługuje się słownictwem wulgarnym i obscenicznym;
- dyskusja nad problemem ścieżek międzyprzedmiotowych; postulat uwzględnienia treści kształcenia regionalnego także w nowych dokumentach ministerialnych;
- udział (z referatami) członków KD w seminarium dla rzeczoznawców podręczników szkolnych oraz pracowników systemu egzaminacyjnego w projekcie „Wdrażanie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół”, zorganizowanym przez MEN i warszawski CODN (10–11 XII 2009 r.);
- udział członków KD w pracach nad językiem tekstów liturgicznych (referaty na konferencji Język w liturgii, zorganizowanej przez Komisję Języka Religijnego RJP);
- udział (z referatami) członków KD w konferencji naukowej pt. Dziecko – język – tekst (pod patronatem Rady Języka Polskiego);
- kontynuacja działalności popularyzatorskiej w zakresie kultury języka (m.in. organizacja konkursu ortograficznego dla uczniów szkół gimnazjalnych, stypendystów EFES-u – w ramach współpracy z Urzędem Marszałkowskim w Katowicach; konkursu ortograficznego dla uczniów szkół polonijnych, udział w konferencji dla polonistów, zorganizowanej przez Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie oraz współudział dr Danuty Krzyżyk – sekretarza KD RJP w organizowaniu tegorocznego Ogólnopolskiego Dyktanda);
- objęcie patronatem kilku konkursów polonistycznych (m.in. organizowanych przez Pałac Młodzieży w Katowicach oraz przez szkoły i placówki oświatowe w Rzeszowie, Zabrzu, Olkuszu, Pszczynie, Zawierciu, Krakowie, Mysłowicach) oraz konkursów popularyzujących kulturę regionu i odmiany dialektalne.
III. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
1. KONFERENCJE I DZIAŁALNOŚĆ UPOWSZECHNIENIOWA:
a) Dyskusje naukowe:
- dyskusja nad referatem prof. Małgorzaty Marcjanik pt. Problem kodyfikacji językowej normy grzecznościowej (XXX posiedzenie plenarne RJP);
- dyskusja nad referatem prof. Haliny Zgółkowej Świadomość językowa w kształceniu dziennikarzy – Komisja Języka w Mediach RJP;
- dyskusja nad referatem Joanny Luboń Najczęściej spotykane błędy prozodyczne i akcentowe w mediach – Komisja Języka w Mediach RJP;
- dyskusja nad lingwistycznym modułem olimpiady przedmiotowej z języka polskiego (tematy prac pisemnych, zadania testowe, pytania w części ustnej) – Komisja Dydaktyczna RJP;
- dyskusja nad problemem ścieżek międzyprzedmiotowych; postulat uwzględnienia treści kształcenia regionalnego także w nowych dokumentach ministerialnych;
b) Konferencje naukowe współorganizowane przez RJP:
- konferencja naukowa Język w liturgii (17–19 IX 2009 r., Krzeszowice) – Komisja Języka Religijnego RJP;
- konferencja naukowa Dydaktyka retoryki (15–17 IV 2009 r.) – Komisja Kultury Żywego Słowa RJP;
c) Inicjatywy RJP w działalności upowszechnieniowej i promującej naukę (audycje i programy w radiu i telewizji, udział w festiwalach nauki itp.):
- rozpoczęcie akcji społecznej „Moda na polski”;
- promocja książki Polszczyzna biblijna. Między tradycją a współczesnością (Komisja Orientalistyczna PAN i Komisja Języka Religijnego RJP);
- udział członków Komisji Kultury Żywego Słowa w Radzie Programowej i jury programu „Mistrz Mowy Polskiej”;
- udział członków Komisji Kultury Żywego Słowa w jury programu „Bajanie na leśnej polanie” oraz w konkursie literackim dla leśników;
- udział członków Komisji Kultury Żywego Słowa w zakończeniu konkursu młodych talentów literackich, organizowanego przez powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Wolsztynie;
- udział członków Komisji Kultury Żywego Słowa w panelowej dyskusji na temat Język polskiej polityki po roku 1989 organizowanej przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej;
- organizacja zajęć fakultatywnych pt. Komunikacja między lekarzem i pielęgniarką a pacjentem dla studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzonych we współpracy z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym i Centrum Onkologii w Warszawie – Komisja Języka Medycznego RJP;
- objęcie patronatem Ogólnopolskiego Dyktanda oraz merytoryczny udział członków RJP w przygotowaniu zadań konkursowych;
- organizacja konkursów językowych dla szkół – Komisja Dydaktyczna RJP;
- patronat nad kilkoma konkursami polonistycznymi oraz konkursami popularyzującymi kulturę regionu i odmiany dialektalne – Komisja Dydaktyczna RJP;
- patronat honorowy RJP nad Konkursem Ładnego Pisania;
- patronat merytoryczny RJP nad dwiema seriami językoznawczymi publikacji w wydawnictwie Trio;
- inicjatywa zmierzająca do tego, by do programów nauczania w gimnazjach oraz w liceach wprowadzić naukę podstawowych wiadomości o języku tekstów prawnych (Komisja Języka Prawnego RJP).
2. DZIAŁALNOŚĆ EKSPERCKA, OPINIE I KONSULTACJE:
- przyjęcie zintegrowanej wersji dotychczasowych uchwał ortograficznych;
- prace nad nowym wydaniem Zasad pisowni słownictwa religijnego – Komisja Języka Religijnego RJP;
- ciągłe konsultacje w sprawie pisowni nazw obiektów geograficznych (dla Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP);
- opracowanie „Sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego 2008–2009”;
- opinie i konsultacje (na zlecenie urzędów państwowych lub indywidualnych osób); ogólna liczba: 344.
3. DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA:
- Polszczyzna biblijna. Między tradycją a współczesnością, red. S. Koziara, W. Przyczyna, „Teolingwistyka” 6, t. I–II, Tarnów 2009;
- kontynuacja edycji broszury Język polski – opublikowanie jej dwóch nowych wersji językowych (bułgarskiej i rumuńskiej).
4. AKTYWNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA RJP:
- udział przedstawicieli RJP (prof. prof. K. Pisarkowej i W. Pisarka) w VII konferencji Europejskiej Federacji Narodowych Instytucji na rzecz Języka (European Federation of National Institutions for Language; EFNIL) – 4–6 XI 2009, Dublin.
5. AKTYWNOŚĆ KRAJOWA RJP:
a) Stała współpraca z urzędami państwowymi: Sejmem i Senatem RP, MKiDN, MEN, MSWiA, NSA:
- dyskusja (z udziałem wiceministra edukacji narodowej Zbigniewa Marciniaka) nad sposobami wydawania opinii językowych podręcznikom szkolnym;
- podjęcie współpracy z MEN przy przygotowywaniu konkursów na programy nauczania szkolnego;
- współpraca z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym i Centrum Onkologii w Warszawie przy organizacji zajęć fakultatywnych pt. Komunikacja między lekarzem i pielęgniarką a pacjentem dla studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – Komisja Języka Medycznego RJP;
- kontynuacja badań nad językiem pisemnych prac maturalnych; wystosowanie pisma do MEN-u i CKE z wnioskiem o wprowadzenie w regulaminie egzaminu maturalnego zapisu o unieważnieniu pracy maturalnej, której autor posługuje się słownictwem wulgarnym i obscenicznym – Komisja Dydaktyczna RJP;
- udział (z referatami) członków Komisji Dydaktycznej w seminarium dla rzeczoznawców podręczników szkolnych oraz pracowników systemu egzaminacyjnego w projekcie „Wdrażanie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół”, zorganizowanym przez MEN i warszawski CODN (10–11 XII 2009 r.);
- przygotowanie opracowania (liczącego 167 stron) pt. Poprawność językowa uzasadnień orzeczeń i uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych i podjętych w 2007 r. na zlecenie NSA (Komisja Języka Prawnego);
- współpraca z MEN nad wprowadzeniem do programów nauczania podstawowych wiadomości o języku tekstów prawnych (Komisja Języka Prawnego);
- przygotowywanie opinii i ekspertyz;
- uczestnictwo w pracach nad nową Podstawą programową do nauczania przedmiotu język polski, tworzoną przez MEN;
- rozstrzyganie wątpliwości urzędów stanu cywilnego ws. nadawania nietypowych imion.
b) Interwencje w sprawach dotyczących braku dbałości urzędów państwowych o polszczyznę:
- pismo do prezydenta Szczecina w sprawie nazwy Floating Garden;
- ponowne pismo do ministra sportu w sprawie formy nazwisk na koszulach polskich zawodników;
- pismo do dyrekcji Biura Reklamy Telewizji Polskiej zawierające prośbę o większą dbałość o poprawność językową reklam, emitowanych w Telewizji Polskiej.
6. STRONA INTERNETOWA RJP:
Trwa aktualizacja witryny www.rjp.pan.pl.
Opracowała dr Katarzyna Kłosińska