16 października 2021 r. odbyła się w Katowicach uroczysta gala wręczenia tytułów „Ambasador Polszczyzny”. Po raz siódmy kapituła plebiscytu złożona z członków Prezydium RJP przyznała tytuły tym, którzy posługują się językiem polskim w sposób piękny, poprawny i etyczny.
Tytuł „Wielki Ambasador Polszczyzny” otrzymała Ewa Lipska, poetka i felietonistka, uhonorowana wieloma nagrodami literackimi, m.in. Fundacji im. Kościelskich. Dziękując, poetka podkreśliła, że „warto wsłuchiwać się w puls języka, żeby wiedzieć, kiedy następuje awaria państwa. Język jest jak rtęć w termometrze, jest pierwszym informatorem, co dzieje się w naszej rzeczywistości”.
Ambasadorką Polszczyzny w Piśmie została Hanna Krall, pisarka i dziennikarka, autorka słynnego wywiadu z Markiem Edelmanem zawartego w książce „Zdążyć przed Panem Bogiem”, która przyniosła jej międzynarodową sławę. W nagranym wystąpieniu pisarka zaznaczyła, że język czasami prowadzi ją ku „niepotrzebnym dłużyznom”: „Jestem spokojna, ja się nie boję. Wiem, że prędzej czy później znajdę te właściwe słowa, te rytmy, których szukam i które zaprowadzą mnie w dobrą stronę”.
Tytuł „Ambasador Polszczyzny w Mowie” otrzymał prof. Jerzy Stuhr, aktor, reżyser, nauczycyciel i pedagog. W laudacji prof. Katarzyna Kłosińska podkresliła, że Jerzy Stuhr zawsze mówi swoim tekstem, a każdą jego wypowiedź cechuje niespotykany dziś artyzm: „Mistrzowskie posługiwanie się nie tylko intonacją, pauzą, rytmem, lecz także barwą i wysokością głosu sprawia, że każda tworzona przez niego postać jest wyjątkowa w swej prawdziwości”. Tytuł ten jest – jak podkreślił aktor w nagranym wystąpieniu – zwieńczeniem całego jego życia.
Młodym Ambasadorem Polszczyzny został Radosław Rak, laureat Nagrody Literackiej „Nike” w 2020 roku za powieść „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”. Prof. Ewa Kołodziejek powiedziała, że w tekstach Radosława Raka zachwyca przebogata wyobraźnia oraz mistrozwska różnorodność stylów i odmian języka: potocznego i poetyckiego, delikatnego i mocnego, prostego i wzniosłego.
Tytułem „Ambasador Polszczyzny Regionalnej” uhonorowano Marię Pańczyk-Pozdziej, wieloletnią senator RP, miłośniczkę Śląska i śląszczyzny. Prof. Danuta Kryżyk podkreśliła, że tytuł ten jest wyrazem podziękowania dla Marii Pańczyk-Pozdziej za uczenie szacunku do gwar oraz za działania wspólnototwórcze.
Po rekomendacjach kapituły konkursu Senat RP tytułem „Ambasadora Polszczyzny poza Granicami Kraju” uhonorował prof. Tokimasę Sekiguchiego, autora przekładów na japoński dzieł Kochanowskiego, Mickiewicza, Miłosza, Iwaszkiewicza, Gombrowicza, Herberta. Prof. Tokimasa Sekiguchi przesłał do organizatorów gali list, w którym pisze o pracy nad nowym przekładem Mikołaja Reja oraz mówi o procesie „użyczania zdolności mówienia po japońsku” polskim autorom.
Ambasadorką Polszczyzny Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej wybrano Małgorzatę Strzałkowską, autorkę ponad stu książek dla dzieci, poetkę i ilustratorkę. Dziękując za przyznany tytuł, pisarka zaapelowała o troskę o piękną polszczyznę i powstrzymywanie wulgaryzacji języka. Magdalena Bochenek-Kępa w laudacji dla Małgorzaty Strzałkowskiej zaznaczyła, że autorka otrzymuje to wyróżnienie za „pisanie od lat językiem, który nie tylko utrzymuje uwagę dziecka, ale także sprawia, że mały czytelnik może w sposób łatwy odczytać przesłanie tworzonych dla niego tekstów; za to, że dzieci żywo reagują na dzieła Autorki, a bohaterowie Jej utworów wydają się im bliscy”.
Zdjęcia: UM Katowice