Rada Języka Polskiego przy współpracy Uniwersytetu Gdańskiego, Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego zorganizowała w dniach 9-11 października 2008 r. w Gdańsku VII Forum Kultury Słowa, które było poświęcone odmianom zawodowym i środowiskowym polszczyzny – „Polskie języki. O językach zawodowych i środowiskowych”.
Konferencję sfinansowało Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń Ergo Hestia Spółka Akcyjna oraz Polska Akademia Nauk.
W dniach 9-11 października 2008 r. odbyło się w Gdańsku VII Forum Kultury Słowa organizowane przez Radę Języka Polskiego przy Prezydium PAN, Uniwersytet Gdański i Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Instytucją wspierającą była Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, a honorowy patronat nad konferencją objął Marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz. Podczas forum rozważano ważne kwestie językowe związane z wewnętrznym zróżnicowaniem polszczyzny. Przedstawiono badania nad socjolektami i profesjolektami wielu środowisk i zawodów, mówiono o zanikających odmianach zawodowych i środowiskowych, zwrócono także uwagę na problem przenikania słownictwa specjalistycznego do polszczyzny ogólnej, a zwłaszcza na wpływ leksyki biznesmenów i marketingowców.
Pierwszy dzień obrad (9 X) rozpoczął się powitaniem zebranych przez przewodniczącego Rady Języka Polskiego prof. Andrzeja Markowskiego, po czym przemówienia wygłosili honorowi goście: arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, wicemarszałek Senatu RP Krystyna Bochenek, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz oraz rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. Bernard Lammek.
Część merytoryczną obrad Forum Kultury Słowa otworzył referat Bogdana Walczaka O językach, które odchodzą. Głównym tematem wystąpienia było zanikanie staropolskich języków zawodowych i socjalnych. Kolejne referaty w przedpołudniowej części sesji wygłosili: Tadeusz Zgółka (Parametry odróżniające odmiany językowe, ukazujący nowatorskie ujęcie stratyfikacji odmian językowych polszczyzny), Marek Łaziński i Rafał L. Górski (referat przedstawiający postęp prac nad Narodowym Korpusem Języka Polskiego) oraz Adam Pawłowski (Zawody w języku. Charakterystyka ilościowa i typologiczna polskich profesjonimów. Na materiale tekstów prasowych z lat 1953 i 2004).
Podczas popołudniowej części konferencji uczestnicy wysłuchali wystąpień: Jerzego Tredera (Wybrane aspekty języka kaszubskich rybaków morskich), Ewy Kołodziejek (Społeczne i kulturowe uwarunkowania współczesnych odmian zawodowych na przykładzie profesjolektów marynarzy, żołnierzy i policjantów) oraz Barbary Pędzich (Jak powstaje środowiskowa odmiana języka (na przykładzie leksyki paralotniarskiej)).
Przedpołudniową sesję drugiego dnia VII Forum Kultury Słowa poświęcono między innymi językowi marketingowców, biznesmenów, językowi firm ubezpieczeniowych. Blok wystąpień związanych z leksyką tych środowisk rozpoczął referat Marka Kochana Jak mówią biznesmeni?. Kolejny referat, pozostający w kręgu tej tematyki, wygłosił Jacek Wasilewski. Wystąpienie dotyczyło sposobu mówienia i leksyki specjalistów od marketingu i marketingowców. Agata Hącia przedstawiła referat zatytułowany O bezpieczeństwie i niebezpieczeństwach języka firm ubezpieczeniowych, natomiast ostatnie wystąpienie w przedpołudniowej sesji, wygłoszone przez Natalię Ogrodnikową, dotyczyło kwestii nowego słownictwa odnoszącego się do osób, których działalność jest nierozerwalnie związana z Internetem.
W trakcie popołudniowej sesji drugiego dnia forum uczestnicy wysłuchali referatu Wojciecha Chlebdy pt.: Pozaśrodowiskowe funkcje frazeologii środowiskowej (język sportu a polszczyzna ogólna), a następnie panelu dyskusyjnego O przenikaniu elementów zawodowych i środowiskowych do polszczyzny ogólnej. Dyskusję panelową poprowadziła Katarzyna Kłosińska, a uczestniczyli w niej: Paweł Adamowicz, Jerzy Bralczyk, Stefan Chwin oraz ks. Wiesław Przyczyna. Stawiano pytania o to, co się dzieje z polszczyzną ogólną w dobie mnogości tekstów specjalistycznych. Zwracano uwagę na przenikanie do polszczyzny słów zawodowych, które często ulegają zniekształceniom znaczeniowym. Podano do dyskusji następujący problem: czy dzięki nagromadzeniu słów specjalistycznych rozumiemy świat lepiej, czy też błędne powielanie zniekształconych znaczeń powoduje coraz gorsze rozumienie rzeczywistości.
Ostatniego dnia obrad VII Forum Kultury Słowa wysłuchano referatów: Jana Doroszewskiego (Język nauki i praktyki medycznej), Romulady Piętkowej (Style konwersacyjne dyskursu naukowego), Magdaleny Zawisławskiej (Awarie mózgu, powabne kwarki i czarne dziury – funkcja metafory w języku naukowym) oraz Grzegorza Dąbkowskiego (Język muzyków – profesjolekt czy socjolekt?).
Wystąpienia i dyskusje podczas obrad VII Forum Kultury Słowa pokazały różnorodność polszczyzny i wielość wpływów różnych odmian środowiskowych i zawodowych na język ogólny. Referenci zaprezentowali leksykę wielu środowisk i zawodów, dyskutowali o mechanizmach przenikania specjalistycznych elementów leksykalnych do innych odmian i stylów oraz do polszczyzny ogólnej. Wiele kwestii językowych postawionych do rozważenia przez prelegentów i dyskutantów nie zostało dostatecznie wyjaśnionych. Należy mieć zatem nadzieję, że badania nad „polskimi językami” będą nadal prowadzone i pogłębiane.
Anna Niepytalska
Konferencję sfinansowało Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń Ergo Hestia Spółka Akcyjna oraz Polska Akademia Nauk.
W dniach 9-11 października 2008 r. odbyło się w Gdańsku VII Forum Kultury Słowa organizowane przez Radę Języka Polskiego przy Prezydium PAN, Uniwersytet Gdański i Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Instytucją wspierającą była Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, a honorowy patronat nad konferencją objął Marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz. Podczas forum rozważano ważne kwestie językowe związane z wewnętrznym zróżnicowaniem polszczyzny. Przedstawiono badania nad socjolektami i profesjolektami wielu środowisk i zawodów, mówiono o zanikających odmianach zawodowych i środowiskowych, zwrócono także uwagę na problem przenikania słownictwa specjalistycznego do polszczyzny ogólnej, a zwłaszcza na wpływ leksyki biznesmenów i marketingowców.
Pierwszy dzień obrad (9 X) rozpoczął się powitaniem zebranych przez przewodniczącego Rady Języka Polskiego prof. Andrzeja Markowskiego, po czym przemówienia wygłosili honorowi goście: arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, wicemarszałek Senatu RP Krystyna Bochenek, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz oraz rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. Bernard Lammek.
Część merytoryczną obrad Forum Kultury Słowa otworzył referat Bogdana Walczaka O językach, które odchodzą. Głównym tematem wystąpienia było zanikanie staropolskich języków zawodowych i socjalnych. Kolejne referaty w przedpołudniowej części sesji wygłosili: Tadeusz Zgółka (Parametry odróżniające odmiany językowe, ukazujący nowatorskie ujęcie stratyfikacji odmian językowych polszczyzny), Marek Łaziński i Rafał L. Górski (referat przedstawiający postęp prac nad Narodowym Korpusem Języka Polskiego) oraz Adam Pawłowski (Zawody w języku. Charakterystyka ilościowa i typologiczna polskich profesjonimów. Na materiale tekstów prasowych z lat 1953 i 2004).
Podczas popołudniowej części konferencji uczestnicy wysłuchali wystąpień: Jerzego Tredera (Wybrane aspekty języka kaszubskich rybaków morskich), Ewy Kołodziejek (Społeczne i kulturowe uwarunkowania współczesnych odmian zawodowych na przykładzie profesjolektów marynarzy, żołnierzy i policjantów) oraz Barbary Pędzich (Jak powstaje środowiskowa odmiana języka (na przykładzie leksyki paralotniarskiej)).
Przedpołudniową sesję drugiego dnia VII Forum Kultury Słowa poświęcono między innymi językowi marketingowców, biznesmenów, językowi firm ubezpieczeniowych. Blok wystąpień związanych z leksyką tych środowisk rozpoczął referat Marka Kochana Jak mówią biznesmeni?. Kolejny referat, pozostający w kręgu tej tematyki, wygłosił Jacek Wasilewski. Wystąpienie dotyczyło sposobu mówienia i leksyki specjalistów od marketingu i marketingowców. Agata Hącia przedstawiła referat zatytułowany O bezpieczeństwie i niebezpieczeństwach języka firm ubezpieczeniowych, natomiast ostatnie wystąpienie w przedpołudniowej sesji, wygłoszone przez Natalię Ogrodnikową, dotyczyło kwestii nowego słownictwa odnoszącego się do osób, których działalność jest nierozerwalnie związana z Internetem.
W trakcie popołudniowej sesji drugiego dnia forum uczestnicy wysłuchali referatu Wojciecha Chlebdy pt.: Pozaśrodowiskowe funkcje frazeologii środowiskowej (język sportu a polszczyzna ogólna), a następnie panelu dyskusyjnego O przenikaniu elementów zawodowych i środowiskowych do polszczyzny ogólnej. Dyskusję panelową poprowadziła Katarzyna Kłosińska, a uczestniczyli w niej: Paweł Adamowicz, Jerzy Bralczyk, Stefan Chwin oraz ks. Wiesław Przyczyna. Stawiano pytania o to, co się dzieje z polszczyzną ogólną w dobie mnogości tekstów specjalistycznych. Zwracano uwagę na przenikanie do polszczyzny słów zawodowych, które często ulegają zniekształceniom znaczeniowym. Podano do dyskusji następujący problem: czy dzięki nagromadzeniu słów specjalistycznych rozumiemy świat lepiej, czy też błędne powielanie zniekształconych znaczeń powoduje coraz gorsze rozumienie rzeczywistości.
Ostatniego dnia obrad VII Forum Kultury Słowa wysłuchano referatów: Jana Doroszewskiego (Język nauki i praktyki medycznej), Romulady Piętkowej (Style konwersacyjne dyskursu naukowego), Magdaleny Zawisławskiej (Awarie mózgu, powabne kwarki i czarne dziury – funkcja metafory w języku naukowym) oraz Grzegorza Dąbkowskiego (Język muzyków – profesjolekt czy socjolekt?).
Wystąpienia i dyskusje podczas obrad VII Forum Kultury Słowa pokazały różnorodność polszczyzny i wielość wpływów różnych odmian środowiskowych i zawodowych na język ogólny. Referenci zaprezentowali leksykę wielu środowisk i zawodów, dyskutowali o mechanizmach przenikania specjalistycznych elementów leksykalnych do innych odmian i stylów oraz do polszczyzny ogólnej. Wiele kwestii językowych postawionych do rozważenia przez prelegentów i dyskutantów nie zostało dostatecznie wyjaśnionych. Należy mieć zatem nadzieję, że badania nad „polskimi językami” będą nadal prowadzone i pogłębiane.
Anna Niepytalska