Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016–2017

Wypełniając swój obowiązek, zawarty w art. 12 ust. 2 ustawy o języku polskim, Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN zamieszcza „Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016–2017. Język informacji politycznej”.

Link do sprawozdania: Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego_2016–2017

 

Oświadczenie Prezydium Rady Języka Polskiego ws. języka agresji

Oświadczenie Prezydium Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk
z 25 stycznia 2019 roku w sprawie języka agresji

 

Stan języka debaty publicznej jest obecnie postrzegany jako jedna z głównych przyczyn negatywnych zjawisk społecznych w Polsce. Używa się przy tym takich określeń, jak mowa nienawiści, język agresji, przemysł pogardy, operuje się takimi nazwami gatunkowymi, jak hejt, fake news, które odnoszą się do zjawisk skrajnie negatywnych. Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN w oświadczeniu swojego Prezydium już półtora roku temu zwracała uwagę na te skrajnie niepokojące zjawiska i stanowczo apelowała „do polityków i dziennikarzy o zaprzestanie używania wyrazów brutalnych, deprecjonujących osoby i instytucje, określeń nacechowanych dużym ładunkiem ekspresji oraz niemanipulowanie znaczeniami wyrazów” (link do oświadczenia: http://www.rjp.pan.pl/oświadczenie).

W świetle ostatnich zdarzeń i w związku z obecną sytuacją społeczną tę wypowiedź musimy uznać za zbyt łagodną. Prezydium Rady Języka Polskiego ostrzega, że bez poważnej refleksji ze strony mediów i środowiska politycznego stan ten będzie zmierzał do zaostrzenia konfliktu, co może spowodować dzisiaj nieprzewidywalne, tragiczne konsekwencje. Wpływ sposobu wypowiadania się na postrzeganie rzeczywistości i jej ocenę jest decydujący. Dlatego w obliczu narastającej agresji językowej wzywamy dziennikarzy, działaczy politycznych, a zwłaszcza osoby kierujące mediami i przywódców partii do wzmożonej odpowiedzialności za słowo oraz do niepromowania postaw wyrażających się brutalnym językiem. Apelujemy o ograniczenie w przestrzeni publicznej udziału osób wypowiadających się agresywnie.

Wyrażamy głębokie przekonanie, że zmiana języka dyskursu publicznego pozwoli na stworzenie większej przestrzeni do społecznego porozumienia.

 

 Prezydium Rady Języka Polskiego

Oświadczenie w sprawie imienia „Yoda”

Oświadczenie w sprawie imienia Yoda z dnia 25 stycznia 2019 r.

W związku z licznymi doniesieniami medialnymi – nie zawsze prawdziwymi – na temat opinii Rady Języka Polskiego o imieniu Yoda zamieszamy tę opinię z nadzieją, że autorzy tekstów dziennikarskich i komentarzy nie będą nam przypisywać treści, których nie wyraziliśmy. Jednocześnie wyrażamy oburzenie tym, że osoby piszące teksty prasowe (nie zawsze zasługują one na miano dziennikarzy, gdyż dziennikarstwo opiera się na rzetelności) zamieszczają w nich informacje zmyślone.

Wzywamy redakcje wymienionych poniżej portali, by usunęły z artykułów nieprawdziwe (podane niżej) informacje dotyczące wydanej przez nas opinii, a także by opublikowały stosowne przeprosiny. W innym wypadku będziemy zmuszeni podjąć kroki prawne.

W naszej opinii o imieniu Yoda nie znalazły się następujące treści:

1) że Yoda to istota, której płeć trudno określić (co przypisują nam redakcje se.pl i epoznan.pl)

2) że imię Yoda nie wskazuje na płeć dziecka (co przypisują nam redakcje: gazeta.pl, fakt.pl, sputniknews.com, wiadomosci.wp.pl), 

3) że imiona powinny wskazywać na narodowość dziecka (co przypisują nam redakcje portali: fakt.pl, gazeta.pl i wiadomosci.wp.pl) oraz być wyznacznikiem kultury narodowej (co przypisuje nam portal wiadomosci.wp.pl),

4) że imię Yoda nie wskazuje na narodowość dziecka (co przypisuje nam redakcja  gazeta.pl),

5) że imiona nadawane w Polsce powinny spełniać określone kryteria, m.in. nie mogą być obraźliwe, pochodzić od wyrazów pospolitych, nazw geograficznych i powinny wskazywać na płeć dziecka (co przypisują nam redakcje wiadomosci.wp.pl  i sputniknews.com). 

Ponadto: 

Opinia Rady nie była negatywna (a zatem portal wiadomosci.wp.pl pisze nieprawdę), Rada nie była przeciwna nadaniu imienia Yoda (a zatem nieprawdę pisze portal epoznan.pl) ani nie stawiała temu zdecydowanego oporu (tymczasem w artykule zamieszczonym na kobieta.wp.pl czytamy: „Pan Wojciech, ojciec 5-letniego chłopca, walczył o jego prawo do noszenia imienia Yoda. Zdecydowany opór temu stawiała Rada Języka Polskiego”).   

Rodzice dziecka nie toczyli z Radą Języka Polskiego batalii (jak to określa gazeta.pl) ani gwiezdnej bitwy (jak to nazwał portal kobieta.wp.pl), nie przekonywali jej do niczego (podczas gdy antyradio.pl pisze: „Staszewski […] przekonał do swych racji Radę Języka Polskiego”). Nie spierali się z językoznawcami, ani z nimi nie walczyli (czyli nieprawdą jest to, co pisze portal wiadomosci.wp.pl). 

Opinia Rady Języka Polskiego w sprawie imienia Yoda [pobierz].

Oświadczenie w sprawie wydawnictwa „Poradnik profesora Markowskiego”

W związku z pytaniami dotyczącymi aktualności zasad ortografii polskiej w publikacji „Poradnik profesora Markowskiego” wydanej w roku 2017 przez wydawnictwo „Wiedza” oświadczam, że przedmiotowa publikacja stanowi przedruk pochodzącej z roku 2007 mojej książki „Język polski. Poradnik prof. Markowskiego” upublikowanej przez wydawnictwo Langenscheidt. Rozdział „Podstawowe reguły ortografii” w wydawnictwie „Poradnik profesora Markowskiego” nie może więc uwzględniać uchwał ortograficznych Rady Języka Polskiego z roku 2008. 

Andrzej Markowski

 Warszawa, 18.08.2018 roku

 

 

W związku z pytaniami o brak aktualizacji zasad ortograficznych (m.in. uchwał Rady Języka Polskiego z roku 2008) w publikacji „Poradnik profesora Markowskiego” wydawnictwa „Wiedza” informuję, że pozycja ta została wydana bez powiadomienia o tym autora. Zaznaczam, że wydawnictwo miało do tego pełne prawo i nie naruszyło żadnych przepisów prawnych. Dobre obyczaje wydawnicze są zaś najwyraźniej inaczej rozumiane przez wydawnictwo „Wiedza”; autor dowiedział się bowiem o wydaniu swojej książki z witryn księgarń.

 

Katarzyna Kłosińska

 Warszawa, 18.08.2018 roku