Kraków, 20 V 2017 r.
Protokół XXVIII posiedzenia Zespołu Języka Religijnego
Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN
Posiedzenie odbyło się 18 V 2017 r. w Krakowie. Spośród członków Zespołu obecnych było 17 osób, nieobecnych 9 osób.
Obecni członkowie Zespołu (w porządku alfabetycznym): dr hab. K. Czarnecka, red. K. Gołębiowski, ks. dr P. Holc, dr hab. D. Kozaryn, prof. US, prof. dr hab. S. Koziara, dr hab. M. Makuchowska, dr I. Pałucka-Czerniak, prof. dr hab. R. Przybylska, ks. prof. dr hab. W. Przyczyna, dr hab. M. Rybka, dr hab. A. Sieradzka-Mruk, ks. dr hab. H. Sławiński, prof. UPJPII, prof. dr hab. J. Sobczykowa, ks. dr J. Tofiluk, prof. ChAT, prof. dr hab. E. Umińska-Tytoń, dr hab. K. Wojciechowska, prof. ChAT, prof. dr hab. M. Wojtak.
Nieobecni członkowie Zespołu (w porządku alfabetycznym): dr hab. E. Kucharska-Dreiss, ks. dr hab. P. Mazanka, prof. UKSW, prof. dr hab. S. Mikołajczak,
prof. dr hab. Z. Pasek, dr hab. K. Skowronek, prof. AGH, prof. dr hab. H. Synowiec, dr I. Winiarska-Górska, dr hab. E. Woźniak, prof. UŁ, dr hab. D. Zdunkiewicz-Jedynak, prof. UW. Nieobecność dr hab. E. Kucharskiej-Dreiss, ks. dr. hab. P. Mazanki, prof. UKSW, dr I. Winiarskiej-Górskiej, dr hab. E. Woźniak, prof. UŁ, dr hab. D. Zdunkiewicz-Jedynak, prof. UW była usprawiedliwiona.
Obecni członkowie Koła Współpracowników Zespołu Języka Religijnego (w porządku alfabetycznym): dr R. Bizior, dr B. Drabik-Frączek, dr M. Malinowski, dr hab. M. Nowak-Barcińska, dr I. Rutkowska, mgr I. Skrobak, dr hab. A. Załazińska, dr E. Zmuda.
Ponadto w posiedzeniu uczestniczył doc. Jozef Bartoň z Uniwersytetu Karola w Pradze.
Na początku posiedzenia przewodniczący ks. prof. W. Przyczyna powitał obecnych, a szczególnie doc. J. Bartoňa. Prof. S. Koziara zaprezentował sylwetkę gościa z Pragi – bohemisty, teologa i filologa klasycznego.
Następnie doc. J. Bartoň wygłosił referat Tekst biblijny i „zbyt ludzkie sprawy”? Przyczynek do kwestii tabu językowego w czeskiej biblijnej tradycji tłumaczeniowej.
Przedmiotem analizy były czeskie odpowiedniki greckich form ἀφεδϱῶνα (łac. secessum) i γυμνός (łac. nudus). Wyrazy te, które można rozumieć jako ‘ubikacja’ i ‘nagi’, w czeskich przekładach biblijnych były często w różny sposób eufemizowane.
W dyskusji po wystąpieniu poruszano m.in. kwestię analogii występujących między polską i czeską praktyką translatorską, a także zagadnienia eufemizacji i tabuizacji oraz wykorzystania kategorii wzniosłości w tekstach przekładów.
W ramach komunikatów ks. prof. W. Przyczyna powiadomił zebranych o śmierci ks. abp. Jeremiasza Anchimiuka, który był członkiem Komisji Języka Religijnego RJP pierwszej kadencji. Wspomnieniami o arcybiskupie Jeremiaszu podzielili się ks. dr J. Tofiluk, prof. ChAT, i dr hab. K. Wojciechowska, prof. ChAT, po czym uczczono Zmarłego minutą ciszy.
Następnie przewodniczący zrelacjonował przebieg tegorocznego Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Inne komunikaty dotyczyły najbliższego XI Forum Kultury Słowa oraz konferencji 500 lat Reformacji. Język organizowanej przez UAM. Przewodniczący przedstawił także plany sesji referatowej Komisji Języka Religijnego przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów w ramach XVI Międzynarodowego Kongresu Slawistów w Belgradzie (2018 r.)
Kolejnym punktem obrad było omówienie stanu przygotowań do konferencji Język nabożeństw, która odbędzie się w Żywcu we wrześniu br. Spośród dotychczas nadesłanych zgłoszeń wymieniono propozycje referatów dotyczących m.in. języka drogi krzyżowej, drogi światła, godzinek, gorzkich żali i koronek, a także różnych zbiorów nabożeństw. Poruszono także kwestię źródeł finansowania konferencji oraz towarzyszących obradom imprez kulturalnych.
Następnie odbyła się prezentacja książki dr I. Rutkowskiej Niepojęty świat duszy. Język doświadczeń mistycznych św. Faustyny Kowalskiej, 12 tom serii Teolingwistyka.
Omawiając kwestie wydawnicze, ks. prof. W. Przyczyna zapowiedział, że wkrótce
w serii Teolingwistyka ukażą się książki Nowa ewangelizacja. Język, teologia, kultura oraz Język w liturgii.
W ramach wolnych wniosków m.in. wymieniono uwagi na temat różnic w pisowni polskiej i ukraińskiej w zakresie słownictwa religijnego, a także informacje o nowych wydaniach tekstów biblijnych.
Na zakończenie jednogłośnie przyjęto protokół poprzedniego posiedzenia.
Protokołowała dr hab. Agnieszka Sieradzka-Mruk