Sprawozdanie z działalności Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN w roku 2003
W roku 2003 prace Rady Języka Polskiego były intensywne i objęły kilka różnych obszarów. Na początku roku (koniec stycznia 2003) Sejmowi i Senatowi RP zostało przekazane „Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2000-2002”, liczące ok. 20 stron i zawierające ponad 200 stron opracowań szczegółowych. Sprawozdanie to zostało wysoko ocenione przez Senat RP, co stwierdzono na spotkaniu sekretarz Rady z Komisją Kultury i Środków Przekazu Senatu RP (X 2003 r.). Współpraca z najwyższymi organami państwowymi objęła w roku 2003 także udział Honorowego Przewodniczącego Rady, prof. Walerego Pisarka i sekretarz Rady, dr Katarzyny Kłosińskiej w posiedzeniach sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu, poświęconych nowelizacji Ustawy o języku polskim.
Od lutego do kwietnia 2003 trwało konstytuowanie się nowego składu Rady, zakończone na XIV posiedzeniu plenarnym (4 IV) wyborem przewodniczącego, prezydium i nowych członków Rady na lata 2003-2006. Oprócz tego Rada odbyła dwa następne posiedzenia plenarne (13 V i 17 XI), na których wysłuchano referatów naukowych i omówiono wiele spraw bieżących. Ukazały się dwa kolejne numery „Komunikatów Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN” (nr 12 i 13), zawierające omówienie działalności, prac i rozstrzygnięć Rady.
W roku 2003 odbyły się dwie interdyscyplinarne konferencje naukowe organizowane przez RJP: „Funkcje wypowiedzi religijnych” (24-26 IV) – zorganizowana przez Komisję Języka Religijnego RJP (przy współpracy Instytutu Polonistyki UJ oraz Katedry Komunikacji Religijnej Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie) oraz V Forum Kultury Słowa „Polak z Polakiem. Porozumiewanie się. Bariery i pomosty” (16-18 X). W Forum, współorganizowanym przez UMCS, SWPS i TKJ, wzięło udział około 200 specjalistów – językoznawców, teoretyków kultury, psychologów społecznych, socjologów, informatyków, prawników, dziennikarzy.
W minionym roku wyszły dwie pozycje książkowe, będące plonem prac Rady: tom pokonferencyjny IV FKS, zatytułowany „Język perswazji publicznej”, oraz rozszerzone i zmienione wydanie książki „Wiedza o języku polskim w zreformowanej szkole”.
Aktywne były komisje Rady, zwłaszcza Komisja Języka Religijnego, która oprócz zorganizowania wspomnianej wyżej konferencji opracowywała zasady pisowni pojęć i terminów religijnych, a także Komisja Dydaktyczna, która m.in. wypracowała stanowisko wobec nowych standardów maturalnych.
Nowym doświadczeniem były kontakty Rady z Najwyższą Izbą Kontroli. W maju NIK zwrócił się do Rady z prośbą o współpracę przy kontroli przestrzegania przez instytucje państwowe Ustawy o języku polskim. Eksperci, wyznaczeni przez prezydium RJP, po ustaleniu zasad i metod analizy (w czasie dwóch spotkań plenarnych), dokonali oceny języka dokumentów, dostarczonych przez NIK. Wyniki kontroli zostaną opublikowane w roku 2004. Warto dodać, że wcześniej, bo w styczniu 2003 roku, sama Rada Języka Polskiego została poddana wnikliwej kontroli NIK-u. Wyniki tej kontroli były tak pozytywne, że NIK odstąpił od formułowania wniosków pokontrolnych, o czym władze tej instytucji zawiadomiły Prezydium PAN.
Przez cały rok Rada współpracowała z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji (sprawa form nazwisk kobiet; ortografia dwuczłonowych nazw miejscowości) i Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przedstawiciel Rady (prof. A. Markowski) uczestniczył w posiedzeniach Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP oraz w pracach Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.
Ponadto członkowie prezydium Rady – w toku działalności bieżącej – odpowiedzieli na prawie 300 listów od urzędów i osób prywatnych, udzielając porad, formułując opinie i pisząc ekspertyzy językowe.